W dobie rosnącego znaczenia zrównoważonego rozwoju, zarówno w biznesie, jak i w społeczeństwie, temat ESG (Environmental, Social, Governance) staje się kluczowym elementem strategii przedsiębiorstw, także tych z sektora MŚP. Badanie przeprowadzone przez GS1 Polska we współpracy z Ośrodkiem Wspierania Ekonomii Społecznej (OWES) ujawnia, że małe i średnie przedsiębiorstwa w Polsce wciąż wykazują niski poziom wiedzy na temat wymogów ESG, co może wpływać na ich współpracę z większymi firmami.

Niska Świadomość ESG i Dyrektywy CSRD

Wyniki badania pokazują, że 62% firm z sektora MŚP nie zna aktualnych przepisów dotyczących ESG, a 49% nie jest świadomych obowiązków wynikających z dyrektywy CSRD. CSRD, której pierwsze wymogi zaczną obowiązywać już od 2024 roku, wymaga raportowania działań z zakresu zrównoważonego rozwoju, w tym m.in. emisji dwutlenku węgla czy wdrażania rozwiązań związanych z gospodarką obiegu zamkniętego. Co więcej, aż 80,7% firm nie jest świadomych cyfrowych paszportów produktowych (DPP), które od 2026 roku będą obowiązkowe dla wielu produktów, jak np. baterie i tekstylia. To narzędzie ma zapewniać większą przejrzystość i umożliwiać łatwiejszy dostęp do informacji o produktach w obiegu zamkniętym.

Rola MŚP w Łańcuchu Wartości

Małe i średnie przedsiębiorstwa w Polsce stanowią 99% wszystkich firm i przyczyniają się do generowania około 45% PKB. Jako kluczowi dostawcy dużych korporacji, MŚP będą potrzebować wiedzy i zasobów, aby dostosować się do wymagań ESG i umożliwić swoim partnerom biznesowym realizację ich zobowiązań związanych z raportowaniem. Bez aktywnego udziału MŚP w zielonej transformacji, duże firmy mogą napotkać trudności we wdrażaniu własnych planów zrównoważonego rozwoju.

Wyzwania i Potrzeby Edukacyjne w Sektorze MŚP

Badanie GS1 Polska ujawnia, że 87,4% badanych firm nie prowadzi obliczeń śladu węglowego, a 91,2% nie zna zakresów jego pomiaru. Braki te stanowią poważne wyzwanie w obliczu nowych przepisów, takich jak CSRD. Jednocześnie aż 88,1% firm nigdy nie uczestniczyło w szkoleniach dotyczących ESG, a tylko 36,2% wyraża gotowość do zainwestowania w pomoc przy wdrażaniu tych standardów.

Pomimo wyzwań, aż 63,6% firm dostrzega konieczność poszerzenia wiedzy na temat ESG. Małe i średnie przedsiębiorstwa wskazują na zainteresowanie wsparciem w ubieganiu się o dotacje, szkoleniami oraz pomocą prawną i ekspercką. Jednak ze względu na ograniczenia finansowe większość firm może przeznaczyć na te cele tylko do 1000 zł, a 62% badanych poszukuje dofinansowania na rozwój kompetencji związanych z ESG.

Współpraca jako Fundament Transformacji

Duże firmy powinny aktywnie angażować się w pomoc mniejszym partnerom biznesowym, dostarczając im wiedzę i narzędzia, które ułatwią im wdrożenie ESG. Taka praktyka już niedługo przestanie być tylko „nice-to-have”. Wraz z wejściem Dyrektywy CSDDD ( ang. Corporate Due Diligence Directive) podmioty z UE zatrudniające ponad 1000 pracowników i osiągające globalny obrót przekraczający 450 milionów euro oraz te spoza UE, których obrót na rynku UE wynosi ponad 450 mln euro będą musiały podejmować działania przyczyniające się do zmniejszenia ich negatywnego wpływu zarówno na środowisko, jak i w wymiarzeprzestrzegania praw człowieka. Również w swoich łańcuchach dostaw.

Podsumowanie: Potrzeba Wsparcia i Edukacji

Wyniki badania pokazują istotną lukę w wiedzy i przygotowaniu małych oraz średnich przedsiębiorstw do wdrażania ESG. Niski poziom świadomości nowych regulacji i standardów ESG stanowi wyzwanie zarówno dla MŚP, jak i ich dużych kontrahentów, którzy również odczują konsekwencje braku gotowości mniejszych partnerów. W kontekście rosnących wymagań regulacyjnych i rynku, który stawia na zrównoważony rozwój, małe i średnie firmy muszą zacząć inwestować w zdobycie wiedzy i narzędzi, które umożliwią im dostosowanie się do wymogów ESG.

Całość raportu dostępna jest tutaj: https://gs1pl.org/app/uploads/2024/10/Przedsiebiorcy_MSP_a_ESG_diagnoza.pdf

W  artykule na stornie https://fleetmobility.pl/ pisaliśmy o dekarbonizacji transportu, która obejmuje wiele inicjatyw mających na celu zmniejszenie śladu węglowego pojazdów, zarówno tych indywidualnych, jak i całych flot. Jest to jeden z kluczowych elementów całościowej strategii firm do stawiania czoła wyzwaniom takim jak zmiany klimatyczne, nierówności społeczne czy problemy związane z zarządzaniem zasobami naturalnymi. W ramach strategii zrównoważonego rozwoju wdrażanie odpowiednich działań zgodnych z polityką klimatyczną staje się priorytetem.

Działając na terenie Unii Europejskiej, każdy przedsiębiorca powinien zacząć przyglądać się nie tylko swoim zyskom w ujęciu księgowym, ale również w kontekście sposobu, w jaki są one generowane. Mowa tutaj o rozważeniu czynników ESG (ang. E – Environmental, S – Social, G – Governance) na wartość przedsiębiorstwa. Wdrażanie działań z zakresu odpowiedzialności środowiskowej, społecznej i zarządczej nie tylko pomaga organizacjom radzić sobie z wyzwaniami związanymi z tematyką zrównoważonego rozwoju, ale także przyczynia się do poprawy ich efektywności i reputacji. Dlatego warto przyjrzeć się bliżej temu tematowi i dowiedzieć się, dlaczego Doradztwo ESG staje się kluczowym elementem strategii rozwoju firm – nie tylko ze względu na oczekiwania konsumentów i inwestorów, ale także wymogi regulacyjne.

Kontekst regulacyjny

Unia Europejska ustanowiła rygorystyczną politykę klimatyczną, mającą na celu osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. Ramy te prawnie zobowiązują państwa członkowskie do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55% do 2030 r. w porównaniu z poziomami z 1990 r. Firmy muszą przestrzegać tych przepisów lub narażać się na kary, co sprawia, że m.in. plan dekarbonizacji ma zasadnicze znaczenie dla zgodności z prawem.

W ciągu ostatnich lat Unia Europejska wprowadziła szereg przepisów, które mają na celu zwiększenie przejrzystości i odpowiedzialności przedsiębiorstw w obszarze zrównoważonego rozwoju. Kluczowe regulacje obejmują:

• Dyrektywa CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive): Obowiązek sprawozdawczości niefinansowej, który dotyczy coraz większej liczby firm. Przedsiębiorstwa muszą raportować swoje działania zarówno finansowe, jak i wpływ na środowisko i społeczeństwo.
• ESRS (European Sustainability Reporting Standards): Standardy raportowania zrównoważonego rozwoju, które pomagają firmom w przygotowaniu sprawozdań zgodnych z wymogami CSRD. Ich złożoność stanowi wyzwanie, szczególnie dla mniejszych firm.
• Taksonomia UE: Regulacja określająca, które inwestycje można uznać za zrównoważone środowiskowo, wpływa na dostęp do finansowania.

Finansowanie z Unii Europejskiej na rzecz zrównoważonego rozwoju

Budżet Unii Europejskiej na lata 2021-2027, wraz z instrumentem odbudowy NextGenerationEU, wynosi łącznie 2,018 biliona euro. To bezprecedensowa odpowiedź na kryzys spowodowany pandemią COVID-19, której celem jest naprawa gospodarczych i społecznych skutków pandemii oraz wsparcie transformacji w kierunku bardziej nowoczesnej i zrównoważonej Europy. Doradztwo ESG może pomóc przedsiębiorstwom w ubieganiu się o te środki poprzez wdrażanie odpowiednich działań zgodnych z wymogami zrównoważonego rozwoju.

Środki zostaną przeznaczone na:

• badania i innowacje,
• sprawiedliwą transformację klimatyczną i cyfrową,
• przygotowanie na przyszłe kryzysy.

Znaczne wsparcie finansowe z UE sprzyja transformacji w kierunku odpowiedzialności społecznej i środowiskowej, co może zwiększyć konkurencyjność firm na europejskich rynkach.

Presja zewnętrzna i oczekiwania interesariuszy

Przedsiębiorstwa muszą stawiać czoła rosnącej presji ze strony interesariuszy, którzy oczekują, że będą działać odpowiedzialnie wobec społeczeństwa i środowiska. Kluczowe grupy wywierające presję to:

• Inwestorzy: Coraz częściej biorą pod uwagę wyniki ESG w swoich decyzjach inwestycyjnych. Brak transparentności lub niedostateczne działania mogą skutkować wycofaniem kapitału.
• Klienci: Szczególnie młodsze pokolenia zwracają uwagę na etyczne aspekty działalności firm. Firmy działające zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju zyskują lojalność klientów.
• Partnerzy biznesowi: Oczekują współpracy z firmami, które wykazują odpowiedzialność społeczną. Wspólne działania muszą być zgodne ze standardami etyki biznesu i zrównoważonego rozwoju.

Doradztwo ESG stają się nieodłącznym elementem strategii przedsiębiorstw, które pragną sprostać wyzwaniom współczesnych czasów, w tym zrównoważonego rozwoju oraz wymogom regulacyjnym, takim jak Dyrektywa CSRD czy ESRS. Firmy, które inwestują w politykę klimatyczną, odpowiedzialność społeczną i transparentne zarządzanie, nie tylko minimalizują ryzyka związane z nieprzestrzeganiem regulacji, ale również budują przewagę konkurencyjną. W obliczu rosnącej presji ze strony inwestorów, klientów, partnerów biznesowych oraz pracowników, wdrażanie zasad ESG oraz podejmowanie działań takich jak dekarbonizacja transportu staje się kluczem do długoterminowego sukcesu.